
Bası Yaralarında Deriyi Temizleme Nasıl Olmalıdır?
İBD’ye neden olan idrar ve/veya feces gibi irritanları gidermek amacıyla, deri temizlenmelidir. İnkontinansta kullanılan deri temizleyiciler genelde “perineal deri temizleyiciler” olarak adlandırılırlar. Bu temizleyiciler, losyon veya sıvı çözeltiler şeklinde üretilmiştir. Sıvı temizleyiciler, sprey şişeler içinde ambalajlanmış veya bir beze emdirilmiş formlarda olabilmektedir. Bunun yanında sıvıyı köpüğe dönüştüren bir saklama kabı olarak da ambalajlanabilirler. Birçok deri temizleyici, seyreltilmeden kullanılmalıdır.
Deri temizleyiciler; yüzey gerilimi azaltan, kir ve debrisin deri üzerinde en az kuvvet uygulayarak giderilmesine olanak veren bileşikler surfaktan içermektedirler. Kimyasal yapılarına göre çeşitli surfaktan kategorileri bulunmaktadır ve deri temizleyiciler çoğunlukla birden fazla surfaktan içermektedir. Deri temizleyiciler için, yumuşaklıkları nedeniyle iyonik olmayan yani yüksüz surfaktanlar polietilen glikol, alkil poliglikosit, polisorbatlar, oktoksinollar tercih edilmektedir.
İrritanları uzaklaştırmak için derinin temizlenmesi kritik önem taşımaktadır. Geleneksel olarak, inkontinans epizotundan sonra idrar, feçes ve diğer kirleri deriden uzaklaştırmak için standart sabun, su ve normal bir temizleme bezi kullanılır. Ancak, standart sabun alkalidir ve deri pH’sını değiştirerek derinin bariyer fonksiyonuna zarar verdiği gösterilmiştir. Sert dokulu temizleme malzemeleri, sürtünme hasarına neden olarak derinin bariyer fonksiyonunu daha fazla bozabilir. Derinin musluk suyu ile sık yıkanması ise, TESK’deki artışla birlikte derinin bariyer sağlığını olumsuz etkiler. Bu nedenle normal deri pH’sına benzer pH aralığında olan bir deri temizleyici, geleneksel sabuna tercih edilmelidir. Deri temizleyicilerin bulunmadığı durumlarda, asgari standart olarak yumuşak bir sabun ve su ile temizlik önerilebilmektedir. Birçok deri temizleyici “durulama gerektirmez”, uygulama sonrasında da deride kalabilir ve hızlı bir şekilde kuruyarak, elle kurutmanın neden olduğu sürtünmeyi ortadan kaldırır. İnkontinans yönetiminde durulama gerektirmeyen uygun temizleyicilerin kullanılması önerilmektedir.
İnkontinansta ideal deri temizliği sıklığı kesin değildir. Temizliğin kendisi derinin bariyer fonksiyonunu bozabilir. Bu nedenle inkontinansa bağlı irritanların giderilmesi ile temizliğin neden olduğu irritasyonun önlenmesi veya en aza indirilmesi arasında bir denge sağlanmalıdır.
İBD önlenmesinde ve yönetiminde temizleme ilkeleri şunları içerir:
- Deri, günde en az bir kez ve her fekal inkontinans epizodundan sonra temizlenmelidir. Deri, ovalanmadan kaçınarak sürtünmeyi en aza indirecek şekilde nazikçe temizlenmelidir.
- Standart sabunlar kullanılmamalıdır.
- Deri temizliğinde; yumuşak, durulama gerektirmeyen bir sıvı deri temizleyici ya da normal deri pH’sına benzer bir pH’ya sahip, yumuşak, tek kullanımlık, dokuma olmayan bir temizlik mendili kullanılmadır.